Tránh suy niệm theo lối mòn

TGPSG -- Bài Tin Mừng của thứ Năm Tuần 17 Thường Niên, năm lẻ, với câu in nghiêng: Người ta nhặt cá tốt cho vào giỏ, còn cá xấu thì vứt ra ngoài. Thông thường, chúng ta suy niệm Bài Tin Mừng này với chiều kích cánh chung theo nghĩa luân lý: cá tốt là người tốt, cá xấu là người xấu.

Tuy nhiên, các Nhà Phụng Vụ không nhắm đến điều đó: nếu cá tốt là người tốt, cá xấu là người xấu về mặt luân lý, thì, thu thuế và gái điếm sẽ là cá xấu; còn các Kinh Sư và những người Pharisêu sẽ là cá tốt, nhưng, Đức Giêsu lại nói: thu thuế và gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông. Chính vì thế, cá tốt và cá xấu không hệ tại ở đời sống luân lý, mà là, ở tại lòng tin vào Đức Giêsu. Thật vậy, ai đã được học hỏi về Nước Trời, thì, cũng giống như chủ nhà kia: lấy ra từ trong kho tàng của mình cả cái cũ lẫn cái mới, luật cũ lẫn luật mới.

Chúng ta được cứu độ là do bởi tình yêu và ân sủng của Chúa, phần cộng tác của chúng ta là tin, vì thế, như Lời Tổng Nguyện: Chúa là sức mạnh và là niềm trông cậy của chúng con, không có Chúa, chẳng có chi vững bền, chẳng có chi thánh thiện. Tất cả đều do bởi ơn Chúa, vì thế, chúng ta đừng ỷ vào sức mình, muốn nên thánh bằng các việc đạo đức của mình.

Cá tốt là những người tự nhận thấy mình cô thế cô thân, nghèo hèn túng quẫn, cần được Chúa xót thương, như Ca Nhập Lễ: Kẻ cô thân, Thiên Chúa cho nhà cửa (Tv 67,7).

Cá tốt là những người tự nhận mình hèn yếu, cần được Chúa che chở, như Bài đọc 1 Thánh lễ, trích Sách Xuất Hành: đám mây của Đức Chúa đậu trên Nhà Tạm ban ngày, còn ban đêm thì có lửa trong mây, trước mắt toàn thể con cái Ítraen, ở mỗi chặng đường họ đi.

Cá tốt là những người biết lấy Chúa làm sức mạnh, luôn biết quy hướng về Chúa, như Đáp Ca, Thánh Vịnh 83: Lạy Chúa Tể càn khôn, cung điện Ngài xiết bao khả ái. Mảnh hồn này khát khao mòn mỏi mong tới được khuôn viên đền vàng. Cả tấm thân con cùng là tấc dạ những hướng lên Chúa Trời hằng sống mà hớn hở reo mừng.

Cá tốt là những người biết mở lòng ra nghe lời của Con Chúa, như Tung hô Tin Mừng: Lạy Chúa, xin mở lòng chúng con, để chúng con lắng nghe lời của Con Chúa. Lắng nghe lời của Con Chúa, chính là lời của Đức Giêsu Kitô, lời mà thánh Phaolô đã khẳng định trong Bài đọc 1 Kinh Sách: Tin Mừng tôi loan báo không phải là do loài người. Không có ai trong loài người đã truyền lại hay dạy cho tôi Tin Mừng ấy, nhưng là, chính Đức Giêsu Kitô đã mặc khải. Chân lý của Đức Kitô ở trong tôi, vì tôi rao giảng không công cho anh em Tin Mừng của Thiên Chúa.

Cá tốt là những người trở nên công chính không phải: do làm theo những gì luật dạy, mà là, do bởi lòng tin vào Đức Giêsu, như trong Bài đọc 2 Kinh Sách, thánh Syrilô Giêrusalem nói: Hội Thánh Công Giáo là Mẹ hết thảy chúng ta. Một khi hội đường là bà vợ thứ nhất đã bị rẫy, thì, như thánh Phaolô nói, nơi bà thứ hai là Hội Thánh Công Giáo, hiền thê Đức Kitô, Thiên Chúa đã ban các đặc sủng và đủ loại nhân đức, để, chúng ta được hưởng sự sống đời đời.

Tóm lại, tiêu chuẩn để định đoạt cá tốt và cá xấu, không dựa trên một đời sống luân lý “mười phân vẹn mười”, như các Kinh Sư và những người Pharisêu, nhưng, dựa trên lòng tin vào Đức Kitô, để đón nhận ân sủng và ơn tha thứ của Người. Để mua được Nước Trời, ta phải bán tất cả, bán luôn cả một đời sống luân lý đầy ý riêng của các Kinh Sư, một đời sống thánh thiện đầy bản ngã của những người Pharisêu; bán đi cái tôi thánh thiện tinh vi, để chỉ còn lại: cái tội, cái tối, cái tồi, bần cùng khốn khổ, đang cần Chúa xót thương.

Bài: Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB (TGPSG)