Phóng Sự: Hành Trình Hai Thánh Giá Mới Của Nhà Thờ Đức Bà

“Đối với chúng tôi, Thánh Giá rất linh thiêng; là biểu tượng của tình yêu mà Chúa Giêsu chết trên đó để chuộc tội cho nhân loại.” Linh mục Inhaxiô Hồ Văn Xuân, Cha Sở Nhà thờ Chính toà Đức Bà Sài Gòn, Cha Tổng đại diện và là Trưởng ban trùng tu đã chia sẻ khi kể về hành trình của hai cây Thánh giá.

Vào lúc 17g30 ngày 08.12.2025, trong bầu khí trang nghiêm trước Thánh lễ kính Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, Quan thầy của Nhà thờ Chính tòa Đức Bà Sài Gòn và cũng là bổn mạng của Tổng Giáo phận Sài Gòn, Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Năng đã long trọng cử hành nghi thức làm phép hai Thánh giá mới. Hai Thánh giá này sẽ được đặt lên đỉnh đôi tháp kẽm của ngôi thánh đường hơn 140 năm tuổi, như dấu chỉ đức tin vững bền của cộng đoàn Dân Chúa giữa lòng thành phố.

Sau nghi thức, Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Năng cùng đoàn đồng tế tiến vào cung thánh để cử hành Thánh lễ tạ ơn, phó dâng cộng đoàn cho sự che chở của Mẹ Maria Vô Nhiễm.

Nhân dịp đặc biệt này, chuyên mục Lời của Ngói trên kênh Truyền thông Tổng giáo phận Sài Gòn đã ghi lại câu chuyện mà Linh mục Inhaxio Hồ Văn Xuân, chia sẻ về việc đặt mới hai cây Thánh giá và hành trình chế tác. Đằng sau đó là chặng đường dài đầy tâm huyết, thao thức và trách nhiệm, với biết bao công sức thầm lặng của những con người đang ngày đêm gìn giữ một di sản quý báu của Giáo hội và của Thành phố, để dấu ấn đức tin tiếp tục được nâng cao giữa trời Sài Gòn.

Dấu ấn của đức tin
Khi được hỏi về ý nghĩa của Thánh giá, Linh mục Inhaxiô chia sẻ: “Thánh giá là biểu tượng của hy vọng và tình yêu; của sự vâng phục, tận hiến và sự sống. Từ dụng cụ hành hình của đế quốc Rôma, nhờ Chúa Giêsu, thập giá đã trở thành dấu chỉ cứu độ cho toàn nhân loại.”

Linh mục Inhaxio cũng kể lại câu chuyện Thánh nữ Hêlêna tìm thấy Thánh giá thật, một sự kiện lịch sử được các Giáo phụ ghi chép, cho thấy lòng tôn kính thẳm sâu của Giáo hội đối với cây gỗ cứu độ. Tại Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn, hiện vẫn đang lưu giữ một mẩu gỗ Thánh giá thật với dòng chữ Latinh “Vere Lignum Crucis”. Đây là báu vật linh thiêng từng được giáo dân hôn kính vào Thứ Sáu Tuần Thánh thời trước đến nay.

Hai Thánh giá cũ sau 128 năm
Trong quá trình trùng tu tháp kẽm từ năm 2023, hai Thánh giá cũ, trải qua thời gian, và khí hậu nhiệt đới nay đã xuống cấp nghiêm trọng. Khi được đưa xuống đất vào ngày 06-03-2023, cả Linh mục, kỹ sư, và những người thợ không phải Kitô hữu đều nghẹn ngào.

Linh mục Inhaxio nhớ lại: “Khi chạm vào hai Thánh giá cũ, tôi xúc động bật khóc. Hai cây Thánh giá đã hiện diện trên đỉnh tháp kẽm trước khi tất cả chúng ta chào đời.”

Nhận thấy không thể phục chế, Linh mục Inhaxio đã trình với Đức Tổng Giuse và được trao trọng trách  đặt chế tác hai cây Thánh giá mới, giữ nguyên thiết kế thế kỷ XIX nhưng phải bền vững hàng trăm năm.

Ngày 17-10-2024 ông Ghislain Clearbout, ông Robin Deketelaere, chuyên gia cao cấp về kết cấu và trùng tu của Tập đoàn Monument, ông Mark Willems, giám đốc kỹ thuật dự án đã tiến hành cho mở các bulon của hai cây Thánh giá cũ để kiểm tra chất lượng.

Ngày 05 -12-2024 Linh mục Inhaxio Hồ Văn Xuân lắng nghe ông Ghislain Cleabout, ông Robin Deketelaere và ông Mark Willems trao đổi về hai cây Thánh Giá mới của Nhà thờ Đức Bà

Hành trình sang Bỉ
Tháng 4.2025, Linh mục Inhaxio sang Mechelen (Bỉ) làm việc với Tập đoàn Monument và công ty Altri Tempi (công ty thành viên của Tập đoàn Monument), đơn vị phụ trách dát vàng hai cây Thánh giá theo tiêu chuẩn Châu Âu.

Sau buổi họp, Linh mục Inhaxio cùng đoàn xuống khu vực nhà xưởng. Ở đó, hai cây Thánh giá mới hiện ra, vừa uy nghi, vừa thân quen. Cô Deborah, chuyên trách phần dát vàng, giải thích các quy trình thực hiện xử lý phủ bảo vệ bề mặt vật liệu, đặc biệt các khe liên kết bằng bulong, rivet, các lớp phủ màu nền trước khi dát vàng. Lớp bảo vệ đồng thời là lớp trang trí ngoài cùng được làm từ vàng lá siêu mỏng Giusto Manetti, thương hiệu ra đời từ năm 1600 tại Firenze (Italia). Chính loại vàng đặc biệt này giúp Thánh giá vừa bền vững trước thời gian, vừa giữ được vẻ trang nhã trong nhiều thập niên tới.

Tại xưởng chế tác, khi tận mắt thấy hai Thánh giá đã được chế tác, hoàn thiện các công đoạn trước khi dát vàng và nghe các chuyên gia trình bày quy trình dát vàng bằng vàng lá siêu mỏng Giusto Manetti, Linh mục Inhaxio cũng đã không cầm được nước mắt.

Linh mục Inhaxio chia sẻ: “Tôi xúc động lắm. Cả Tập đoàn đã làm việc tận tâm cho Nhà thờ Đức Bà của chúng ta.”

Hai Thánh Giá cao 3,73 m, ngang 1,85 m, nặng 400 kg, được dựng trên đế hình hoa bách hợp (pinnacles) theo đúng bản thiết kế gốc của Pháp.

Hải trình 5 tuần
Trong suốt thời gian chờ đợi container từ Bỉ về Việt Nam, Linh mục Trưởng Ban Trùng tu cho biết “lo không ngủ được”. Nỗi lo chỉ tan khi nhận tin hàng đã cập cảng Cái Mép (Bà Rịa) và về tới Nhà thờ Đức Bà an toàn.

“Tôi tin chắc Chúa và Đức Mẹ đã gìn giữ. Mọi việc diễn ra thuận lợi lạ lùng.”

Linh mục Inhaxio không quên bày tỏ lòng biết ơn các vị lãnh đạo, các cơ quan chức năng đã hỗ trợ tối đa để các thủ tục cần thiết cho việc nhập hai cây Thánh giá được thuận lợi.

Hai cây Thánh giá về đến sân Nhà thờ Chính tòa Đức Bà Sài Gòn
10g ngày 18-10-2025, Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Năng Tổng giám mục Tổng Giáo phận Sài Gòn, Linh mục Inhaxio Hồ Văn Xuân - Trưởng Ban Trùng tu cùng các chuyên gia tiến hành mở thùng chứa hai Thánh giá tại sân Nhà thờ Chính tòa Đức Bà Sài Gòn.

Từ 08.12.2025, người dân có thể chiêm ngưỡng hai cây Thánh giá mới
Hai Thánh giá dát vàng được đặt trang trọng trong lòng Nhà thờ Đức Bà, bao bọc bằng kính plexiglass chống lóa, để người dân và du khách tới chiêm ngắm.

Theo kế hoạch, tháng 3 - 2026, khi hai tháp kẽm trùng tu xong, hai cây Thánh giá sẽ được nâng lên đỉnh hai tháp kẽm, cố định, nơi có thể đứng đó thêm cả trăm năm nữa.

Lời nhắn nhủ
Kết thúc câu chuyện, Linh mục Inhaxio gửi đến cộng đoàn lời chia sẻ rất chân thành:“Việc trùng tu vô cùng phức tạp, kinh phí thiếu thốn. Xin anh chị em cầu nguyện và chung tay nâng đỡ. Chúng tôi cố gắng hết sức để giữ gìn công trình này cho thế hệ mai sau.”

Kết nối di sản
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn, xây từ năm 1877, là chứng nhân lịch sử của Thành phố. Hai Thánh giá mới, được làm phép trong Năm Thánh Hy Vọng 2025 là biểu tượng sáng ngời của đức tin, của ký ức cộng đồng và của một di sản đang được gìn giữ, bảo tồn để trao lại cho thế hệ tương lai.

Từ hôm nay, khi đến với Nhà thờ Đức Bà, người dân Sài Gòn có thể chiêm ngưỡng hai cây Thánh Giá mạ vàng, hai “ngọn hải đăng” của hy vọng – trước khi chúng vươn lên bầu trời Thành phố vào năm 2026.