Khóa Thường huấn dành cho Ban Điều Hành của Dòng tu, Tu hội, Tu đoàn và Hiệp hội thuộc Giáo tỉnh Hà Nội

WHĐ (29/9/2025) - Với thao thức có một nền quản trị theo đúng tinh thần của Chúa và của Giáo Hội, Ban Điều hành Liên Dòng nữ Giáo tỉnh Hà nội đã tổ chức Khóa thường huấn dành cho Ban Điều Hành từ ngày 23 - 27/9/2025, tại Trung tâm Mục vụ Giáo phận Hải Phòng, với sự tham gia của 100 tham dự viên là các Bề trên, Ban Tổng cố vấn, Tổng quản lý và Tổng thư ký của các Dòng tu, Tu hội, Tu đoàn và Hiệp hội thuộc Giáo tỉnh Hà nội. Chủ đề của khóa thường huấn: “Hiệp thông trong quản trị”, dưới sự hướng dẫn của Đức Cha Giuse Đỗ Quang Khang – Giám mục Giáo phận Bắc Ninh và Cha Tôma Aquinô Nguyễn Trường Tam - Giám tỉnh Dòng Đa Minh, Chủ tịch Liên Hiệp Bề trên Thượng cấp Việt Nam.

Xuyên suốt khóa thường huấn, các tham dự viên được mời gọi từng bước nhìn lại vai trò quản trị của mình dưới ánh sáng của Lời Chúa và Giáo Luật. Với từng đề tài, từng vấn đề khác nhau, các tham dự viên được soi dẫn nhờ ánh sáng của Lời Chúa, những thông điệp được rút ra từ Kinh Thánh và những hướng dẫn cụ thể nhờ các điều khoản trong Bộ Giáo Luật (x. Phần III, quyển II). Tất cả nhằm giúp các tham dự viên trong các Ban điều hành hướng tới một mục đích trong khi thi hành sứ vụ quản trị đó là tinh thần hiệp thông.

Phần thứ nhất với chủ đề “Hiệp thông trong quản trị theo Thánh Kinh”, Đức Cha Giuse đã nhận định mở đầu rằng: “hiệp thông là một tiến trình tất yếu dẫn đến hiệp nhất” mà hiệp nhất thì không thể thiếu trong đời sống cộng đoàn dòng tu cũng như trong mọi mối tương quan của Giáo hội. Vì vậy, mọi quyền bính và mọi cơ cấu quản trị phải đạt tới một sự hiệp nhất trong Đức Kitô và đó chính là hoa trái của một sự hiệp thông trọn vẹn mang giá trị Tin mừng.

Là một Giảng sư Kinh thánh, với nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy và điều hành, Đức Cha Giuse đã hướng các tham dự viên bước vào tìm hiểu và nhìn lại sứ vụ điều hành – quản trị của mình dựa trên nền tảng của Lời Chúa. Khởi đi từ các bản văn trong Tin mừng Nhất Lãm (Mc 9, 33 – 37; Lc 9, 46 – 48; Mt 18, 1 – 4) về cuộc tranh luận và câu hỏi của các môn đệ: “Ai là người lớn nhất? ”, Đức Cha Giuse đã giúp cho các tham dự viên biết tự cảnh giác trước những cơn cám dỗ: “làm lớn” và “là chủ” (Lc 16) trong khi thi hành vai trò lãnh đạo của mình. Ngài mời gọi các tham dự viên hãy biết “khao khát là người đứng đầu” và tránh “tham vọng làm người lớn nhất”. Và để có được tâm tình đó, Đức Cha đã chia sẻ những trải nghiệm cá nhân từ lối sống hiệp hành trong vai trò lãnh đạo nhằm giúp các tham dự viên ý thức được điều quan trọng đó là cần phải biết: Gặp gỡ - Lắng nghe và Phân định. Với những câu chuyện dí dỏm hài hước và hết sức sâu sắc được Đức Cha kể lại đã nên như những bài học vô cùng ý nghĩa cho cách thức – thái độ mà mỗi người khi thi hành quyền bính cần lưu tâm đó là: gặp gỡ không phải để phát biểu, để nói, nhưng là để “nghe – lắng nghe”, nghe Chúa, nghe chị em, nghe thế giới để có thể nhận biết được ý Chúa mời gọi qua từng bước phân định.

Tiếp nối tinh thần “Hiệp thông trong quản trị theo Thánh Kinh”, Cha Bề trên Giám tỉnh Tôma Aquinô Nguyễn Trường Tam đã chia sẻ phần II với đề tài: “Hiệp thông trong quản trị theo Giáo luật”, chiếu theo Phần III, Quyển II của Bộ Giáo luật năm 1983.

Là một chuyên môn về Giáo luật, với phương pháp trình bày rõ ràng và sinh động, cha Bề trên Tôma Aquinô đã giúp các tham dự viên hiểu sâu hơn các quy định của Giáo luật liên quan đến vai trò và trách nhiệm của Bề trên và ban Tổng Cố vấn trong Ban điều hành của Dòng tu. Cha nhấn mạnh sự hài hòa giữa quyền bính và phục vụ, giữa kỷ luật và bác ái, để mọi hoạt động quản trị không chỉ mang tính pháp lý mà còn thấm đẫm tinh thần Tin mừng và hiệp thông.

Điểm thứ nhất trong phần thứ hai, cha Bề trên Tôma Aquinô trình bày về việc “Quản trị Dòng tu: Nội tại và trong tương quan với Cơ cấu Phẩm trật Giáo hội”. Trong phạm vi quản trị nội tại, cha đề cập đến các phận vụ cụ thể và thiết yếu của các Bề trên được Giáo luật quy định; các vấn đề và trách nhiệm của Công hội và Ban Tổng cố vấn. Đặc biệt, cha nhấn mạnh về 3 nguyên tắc trong việc Quản trị tài sản theo Thần học - Luân lý - Giáo luật. Bên cạnh việc quản trị nội tại, Giáo luật cũng đề cập đến cách thức quản trị trong tương quan với Cơ cấu Phẩm trật Giáo hội, cách cụ thể đó là: Tương quan với Tòa Thánh và với Đấng Bản quyền giáo phận.

Sự hiệp thông trong quản trị không chỉ đạt được trong việc quản trị nội tại nơi các phận vụ và tương quan nhưng còn được xây dựng ngay trong chính việc thực hiện nơi lãnh vực “Đào Tạo”. Đó là điểm thứ hai trong loạt bài chia sẻ của cha. Trong các giai đoạn của đào tạo, cần lưu tâm các điều kiện của việc thâu nhận, về ý nghĩa đào tạo của mỗi giai đoạn cũng như những hệ quả pháp lý trong từng thời kỳ và bước tiến trong tiến trình đào tạo hầu có thể đưa ra những quyết định đúng đắn hợp tình hợp lý và thể hiện được giá trị đức ái của Tin mừng.

Và điểm thứ 3 cha Bề trên Tôma Aquinô chia sẻ đó là “Thủ tục pháp lý đối với những trường hợp rời bỏ tu hội” nhằm giúp các tham dự viên phân biệt và nắm vững những quy cách và thực hiện những thủ tục cho từng trường hợp khác nhau như việc xin: Vắng mặt tạm thời; Ngoại vi hoặc Chuyển dòng.

Từng điều, từng khoản cũng như từng thắc mắc còn chưa thông chưa rõ hay thậm chí, dù đã có lần nào đó chưa thực hiện đúng theo Giáo luật đều được cha giải trình và hướng dẫn cách xử trí thật “khôn ngoan và bác ái”. Điều đó khiến mỗi tham dự viên sau khóa thường huấn cảm nhận được sự bình an trong tâm hồn và an tâm trong sứ vụ.

Trước khi kết thúc khóa thường huấn, cha Bề trên Tôma Aquinô - với tư cách là Chủ tịch Liên Hiệp Bề Trên Thượng Cấp Việt Nam - đã không quên mời gọi tất cả các tham dự viên rằng: chúng ta hãy cùng nắm tay nhau, cố gắng bỏ đi nhưng suy tính riêng tư cá nhân của mỗi người để cùng nhau làm những điều tốt đẹp nhất cho Hội Dòng, cho Tu hội, cho Tu Đoàn và cho Hiệp hội của mình. Hãy nhớ rằng luật sẽ không giải quyết tất cả, và vì thế, trong mọi sự hãy để chỗ Ánh sáng của Lời Chúa, đó là tình bác ái, là lòng trắc ẩn và giá trị Tin mừng được thể hiện; và trên mọi sự là vì phần rỗi các linh hồn (GL 1752).

Khóa thường huấn được khép lại trong Thánh lễ tạ ơn. Các tham dự viên với niềm vui phấn khởi trong tâm tình cảm tạ Chúa và biết ơn các vị giảng huấn trong suốt tuần qua. Niềm vui không chỉ vì được gặp gỡ, không chỉ là những kiến thức và những kỹ năng trong việc quản trị đã học hỏi được trong khóa thường huấn, nhưng cao quý hơn đó là những bài học về một cung cách, một tinh thần, một nguồn động lực thiêng liêng của bác ái để tiếp tục phục vụ trong tinh thần hiệp thông, yêu thương và xây dựng đời sống thánh hiến trong Giáo hội và nơi chính Hội dòng, Tu hội, Tu đoàn và Hiệp hội của mình.