Các nhà báo Công giáo Phi châu thảo luận về báo chí đạo đức trong thời đại AI

TGPSG/Vatican News -- Liên hiệp Báo chí Công giáo Châu Phi (UCAP) đã bế mạc Đại hội Lục địa ba năm một lần tại Accra, Ghana, ngày 17-8-2025, với lời kêu gọi mạnh mẽ về việc sử dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) trong báo chí một cách có trách nhiệm và đạo đức.

Sự kiện diễn ra từ ngày 10 đến 17/8 tại Học viện Quản lý và Hành chính Công Ghana (GIMPA), quy tụ hơn 100 nhà báo Công giáo, giảng viên, người sáng tạo nội dung và các chuyên gia truyền thông từ hơn 20 quốc gia, trong đó có 19 nước Châu Phi.

Công nghệ đối diện với giá trị con người

Đại hội với chủ đề “Cân bằng tiến bộ công nghệ và gìn giữ giá trị con người trong thời đại Trí tuệ Nhân tạo” đã trở thành diễn đàn suy tư về những hứa hẹn và rủi ro của AI. Trong nghị quyết cuối cùng, các thành viên UCAP khẳng định phẩm giá con người phải được đặt lên hàng đầu so với tiến bộ công nghệ, cam kết các nhà báo Công giáo tại Châu Phi bảo vệ sự thật, liêm chính và mối quan hệ nhân bản đích thực.

Các nghị quyết chính kêu gọi thiết lập các hướng dẫn đạo đức cho việc sử dụng AI trong truyền thông, tích hợp kiến thức số và học thuyết xã hội Công giáo vào đào tạo nghề nghiệp, đồng thời tăng cường hợp tác với các Hội đồng Giám mục, các trường đại học, các nhà hoạch định chính sách và xã hội dân sự. UCAP cũng cam kết xây dựng một hiến chương lục địa về “AI và Báo chí Đạo đức” làm tài liệu tham khảo cho các thành viên.

Đầu tư vào các chương trình bảo vệ phẩm giá con người

Các tham dự viên đã khuyến nghị chính phủ ban hành các quy định về AI nhằm ngăn chặn sự thao túng, thông tin sai lệch và xói mòn quyền riêng tư, đồng thời khuyến khích đầu tư vào các khuôn khổ đạo đức bảo vệ phẩm giá con người.

Các tổ chức truyền thông được yêu cầu áp dụng các chính sách bảo đảm AI không thay thế phán đoán và trách nhiệm con người, trong khi các chuyên gia truyền thông Công giáo được kêu gọi chống lại thông tin sai lệch, thúc đẩy minh bạch và trở thành “những nhà truyền giáo của hòa bình và hòa giải.”

Đại hội UCAP tại Ghana (© UCAP Congress)

Truyền thông Công giáo tại Châu Phi như ngọn hải đăng đức tin

Trong lễ khai mạc, Sứ thần Tòa Thánh tại Ghana nhắc nhở các tham dự viên rằng: Dù AI gây ấn tượng bởi tốc độ và sự đổi mới, “chỉ có trái tim con người – mở lòng với Thiên Chúa, sự thật và tình yêu – mới có thể dẫn dắt nó đi đúng hướng.” Lời của Đức Tổng Giám mục Julien Kaboré đã định hướng cho suốt tuần hội thảo.

Trong khi đó, Đức Cha Matthew Kwasi Gyamfi, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Công giáo Ghana, cũng nhấn mạnh rằng: truyền thông không chỉ là công cụ kỹ thuật, mà là một thực tại đạo đức được giao phó để bảo vệ phẩm giá của mỗi con người.

UCAP bày tỏ lòng biết ơn đến các vị lãnh đạo Giáo hội, các chuyên gia và ban tổ chức vì những đóng góp của họ, đồng thời nhấn mạnh rằng truyền thông Công giáo tại Châu Phi phải luôn là ngọn hải đăng soi sáng trong thời đại kỹ thuật số.

Như tuyên bố cuối cùng đã nhấn mạnh, sứ mạng của những người làm truyền thông Công giáo là cân bằng tiến bộ công nghệ với những giá trị bất biến của Tin Mừng, trở thành những nghệ nhân của hòa bình, sự thật và hòa giải trên khắp lục địa.

Tác giả: Sheila Pires - Accra

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News